| ΕΠΙΠΕΔΑ (5) | ΜΛ1 | ΜΛ2 | ΜΛ3 | ΜΛ4 | ΜΛ5 |
| Αρχάριος/α | Προχωρημένος/η | Νέος/α επαγγελματίας | Έμπειρος/η επαγγελματίας | Δόκιμος/η μεταφραστής/τρια |
| Δεξιότητες (8) |
περιγραφείς
↓ |
περιγραφείς
↓ |
περιγραφείς
↓ |
περιγραφείς
↓ |
περιγραφείς
↓ |
| 1. Δεξιότητα Μεταφοράς | | | | | |
|---|
Η ικανότητα μεταφοράς καλύπτει τις γνώσεις, τις δεξιότητες και την στάση που απαιτούνται για την μετάφραση κειμένων στην κύρια γλώσσα του/της μεταφραστή/τριας και σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο. Περιλαμβάνει την ικανότητα εντοπισμού προβλημάτων στην κατανόηση κειμένων και στην κειμενική παραγωγή, καθώς και την ικανότητα επίλυσης αυτών των προβλημάτων με τον κατάλληλο τρόπο και τεκμηρίωσης του τελικού αποτελέσματος. |
|---|
| Κατανόηση του κειμένου–πηγή | Μπορεί να κατανοεί το κείμενο–πηγή | Μπορεί να κατανοεί το λογοτεχνικό κείμενο–πηγή | Μπορεί να κατανοεί το λογοτεχνικό κείμενο–πηγή σε όλο το εύρος του | - | - |
| Ταυτοποίηση των μεταφραστικών προβλημάτων | Μπορεί να εντοπίζει τα μεταφραστικά προβλήματα | Μπορεί να ταυτοποιεί τα προβλήματα της λογοτεχνικής μετάφρασης | Μπορεί να βρίσκει διάφορες λύσεις στα προβλήματα της λογοτεχνικής μετάφρασης | - | - |
| Εξοικείωση με τις μεταφραστικές στρατηγικές | Γνωρίζει αρκετές μεταφραστικές στρατηγικές | Μπορεί να προβλέπει τα επακόλουθα των μεταφραστικών στρατηγικών και να τις υιοθετεί | Μπορεί να εφαρμόζει στρατηγικές με αποτελεσματικό τρόπο | - | - |
| Παραγωγή κειμένου-στόχου | Μπορεί να παράγει ένα κείμενο-στόχο | Μπορεί να παράγει ένα λογοτεχνικό κείμενο-στόχο | Μπορεί να παράγει ένα λογοτεχνικό κείμενο-στόχο που να ανταποκρίνεται στα εκδοτικά πρότυπα | - | - |
| Τεκμηρίωση μεταφραστικών επιλογών | - | Μπορεί να τεκμηριώνει μεμονωμένες επιλογές και αποφάσεις | - | Μπορεί να τεκμηριώνει τη μετάφρασή του ως ένα συνεκτικό σύνολο | - |
| Μεταφραστική προσέγγιση | - | Μπορει να διακρίνει μεταξύ διαφορετικών μεταφραστικών προσεγγίσεων | Μπορεί να περιγράφει συνοπτικά τη μεταφραστική προσέγγισή του/της | Μπορεί να υιοθετήσει μια μεταφραστική προσέγγιση | Μπορεί να αναστοχάζεται πάνω στη μεταφραστική προσέγγισή του/της σε έναν πρόλογο ή στον σχολιασμό μιας μετάφρασης |
| Λογοτεχνική δημιουργικότητα | - | - | Αναπτύσσει την ικανότητα να βρίσκει λύσεις και να κάνει επιλογές πέρα από τις τεχνικές και τις μεθόδους που έχει διδαχθεί | Μπορεί να βρίσκει λύσεις και να κάνει επιλογές πέρα από τις διαδικασίες και τις μεθόδους που έχει διδαχθεί | βέλτιστη δημιουργική ικανότητα |
| 2. Γλωσσική επάρκεια | | | | | |
|---|
Η γλωσσική δεξιότητα αναφέρεται στην γραμματική, υφολογική και πραγματολογική γνώση της γλώσσας-πηγής και της γλώσσας-στόχου και ειδικότερα στα πεδία της ανάγνωσης και της γραφής |
|---|
| Ευχέρεια στη γλώσσα-πηγή | ΚΕΠΑ Β2 στην ανάγνωση | ΚΕΠΑ Γ1 στην ανάγνωση | - | - | - |
| Ευχέρεια στη γλώσσα-στόχο | ΚΕΠΑ Γ1 στην ανάγνωση και γραφή | ΚΕΠΑ Γ2 στην ανάγνωση και γραφή | - | - | - |
| Λογοτεχνική γλώσσα | Μπορεί να αναγνωρίζει τα χαρακτηριστικά λογοτεχνικής γλώσσας | Μπορεί να υιοθετεί λογοτεχνικά ύφη | Μπορεί να υιοθετεί το λογοτεχνικό ύφος που ταιριάζει στην περίσταση | Μπορεί να διαχειρίζεται με αποτελεσματικό τρόπο ποικίλες εκδοχές λογοτεχνικού ύφους | - |
| Γλωσσικές ποικιλίες | Μπορεί να αναγνωρίζει τις γλωσσικές ποικιλίες | Μπορεί να χρησιμοποιεί τις γλωσσικές ποικιλίες | Μπορεί να χρησιμοποιεί την κατάλληλη κατά περίπτωση γλωσσική ποικιλία | - | - |
| 3. Κειμενική δεξιότητα | | | | | |
|---|
Η κειμενική δεξιότητα αφορά τη γνώση των λογοτεχνικών ειδών και του λογοτεχνικού ύφους και την ικανότητα εφαρμογής της στην ανάλυση του κειμένου-πηγής και την παραγωγή του κειμένου-στόχου |
|---|
| Ικανότητα ανάλυσης κειμένου | Μπορεί να αναλύει κείμενα-πηγή | Μπορεί να αναλύει λογοτεχνικά κείμενα πηγής | Μπορεί να αναλύει λογοτεχνικά κείμενα με αναφορά στη μετάφραση | - | - |
| Εξοικείωση με τα λογοτεχνικά είδη | Γνωρίζει την παράδοση των λογοτεχνικών ειδών της λογοτεχνίας άφιξης | Γνωρίζει την παράδοση των λογοτεχνικών ειδών της λογοτεχνίας-πηγή | Μπορεί να χειρίζεται συγκεκριμένα είδη και συγκεκριμένους τύπους κειμένων | Ειδικεύεται σε ένα τουλάχιστον ειδικό λογοτεχνικό είδος | - |
| Εξοικείωση με τα υφολογικά χαρακτηριστικά του κειμένου-πηγή | - | Μπορεί να αναγνωρίζει τα υφολογικά χαρακτηριστικά των κειμένων-πηγή | Μπορεί να αξιολογεί τα διάφορα υφολογικά γνωρίσματα | - | - |
| Αξιοποίηση λογoτεχνικών τεχνικών | - | Μπορεί να ανταποκρίνεται δημιουργικά σε συγκεκριμένες προκλήσεις του κειμένου | Μπορεί να εφαρμόζει λογοτεχνικές τεχνικές | Μπορεί να εφαρμόζει πολύπλοκες λογοτεχνικές τεχνικές | - |
| Παραγωγή κειμένου άφιξης με υφολογικά χαρακτηριστικά | - | Μπορεί να παράγει κείμενα-στόχους με συγκεκριμένο ύφος | Μπορεί να βρίσκει δημιουργικές λύσεις και να κάνει δημιουργικές επιλογές | Μπορεί να παράγει κείμενα άφιξης με διαφορετικό ύφος | - |
| Ικανότητες αναθεώρησης-επιμέλειας | - | Μπορεί να αναθεωρεί τα δικά του/της κείμενα | Μπορεί να αναθεωρεί κείμενα με βάση τα εκδοτικά κριτήρια | Μπορεί να επιμελείται κείμενα με βάση τα εκδοτικά κριτήρια | - |
| Παραγωγή κειμένου μέσω μηχανικής μετάφρασης / Τεχνητής Νοημοσύνης | - | Γνωρίζει τις εξελίξεις στη μηχανική μετάφραση (συμπεριλαμβανομένης της Τεχνητής Νοημοσύνης) που αφορούν λογοτεχνικά κείμενα | Μπορεί να αξιολογεί παράγωγα μηχανικής μετάφρασης / Τεχνητής Νοημοσύνης | - | - |
| 4. Ευρετική ικανότητα | | | | | |
|---|
Η ευρετική δεξιότητα περιλαμβάνει την ικανότητα αποτελεσματικής συλλογής της γλωσσικής και θεματικής γνώσης που απαιτείται για τη μετάφραση ενός κειμένου· την ικανότητα ανάπτυξης στρατηγικών που επιτρέπουν την αποτελεσματική χρήση των πηγών πληροφοριών (των ψηφιακών συμπεριλαμβανομένων). Περιλαμβάνει επίσης την ικανότητα άσκησης κριτικής και την ικανότητα εντοπισμού των διαφορών στις διαφορετικές εκδόσεις ενός κειμένου. |
|---|
| Αναζήτηση υλικού αναφοράς | Μπορεί να βρίσκει υλικό αναφοράς | Μπορεί να βρίσκει συγκεκριμένο υλικό αναφοράς | Μπορεί να χρησιμοποιεί το υλικό αναφοράς σε σχέση με τη μετάφραση | - | - |
| Αναζήτηση στο διαδίκτυο | Μπορεί να εφαρμόζει στρατηγικές ψηφιακής αναζήτησης | Μπορεί να εφαρμόζει στρατηγικές ψηφιακής αναζήτησης σχετικές με την μετάφραση | - | - | - |
| Εντοπισμός των διαφορών στις διαφορετικές εκδόσεις ενός κειμένου | - | Μπορεί να εντοπίζει τις διαφορές στις διαφορετικές εκδόσεις ενός κειμένου | Μπορεί να χρησιμοποιεί τις διαφορετικές εκδόσεις ενός κειμένου σε σχέση με τη μετάφραση | - | - |
| Χρήση κριτικού υπομνήματος | - | Μπορεί να χρησιμοποιεί κριτικό υπόμνημα | - | - | - |
| Χρήση εργαλείων υποβοήθησης μετάφρασης (CAT Tools) | - | Είναι εξοικιωμένος/η με τα εργαλεία υποβοήθησης Μετάφρασης (CAT Tools) | Μπορεί να χρησιμοποιεί εργαλεία υποβοήθησης μετάφρασης (CAT Tools) | - | Μπορεί να συνεισφέρει στην ανάπτυξη εργαλείων υποβοήθησης μετάφρασης (CAT tools) σχετικών με τη λογοτεχνική μετάφραση |
| 5. Λογοτεχνική-πολιτισμική δεξιότητα | | | | | |
|---|
Η λογοτεχνική-πολιτισμική δεξιότητα είναι η ικανότητα εφαρμογής των γνώσεων σχετικά με τη λογοτεχνία και τον πολιτισμό πηγής και στόχου κατά την διαδικασία της λογοτεχνικής μετάφρασης· περιλαμβάνει επίσης την ικανότητα διαχείρισης των πολιτισμικων διαφορών, αλλά και την ικανότητα διάκρισης μεταξύ των διαφορετικών λογοτεχνικών ρευμάτων και σχολών, χρονικών περιόδων και τύπων ύφους |
|---|
| Συγκειμενοποίηση του κειμένου-πηγή | Μπορεί να τοποθετεί το κείμενο-πηγή στον πολιτισμό-πηγή | Διαθέτει μια γενική γνώση των λογοτεχνικών παραδόσεων του πολιτισμού-πηγή | Γνωρίζει πολύ καλά τη λογοτεχνική παράδοση του πολιτισμού-πηγή | - | - |
| Συγκειμενοποίηση του κειμένου-στόχου | - | Αναπτύσσει την ικανότητα να τοποθετεί ένα κείμενο-στόχο στο λογοτεχνικό σύστημα του πολιτισμού-στόχου | Μπορεί να τοποθετεί τη δική του/της μετάφραση στο πλαίσιο του πολιτισμού-στόχου | Γνωρίζει την παράδοση της λογοτεχνικής μετάφρασης στον πολιτισμό-στόχο | Συνεισφέρει στην παράδοση της λογοτεχνικής μετάφρασης στον πολιτισμό-στόχο |
| Κατανόηση στοιχείων σχετικών με τον πολιτισμό | Μπορεί να αναγνωρίζει συγκεκριμένα πολιτισμικά στοιχεία | Μπορεί να ανγνωρίζει συγκεκριμένα πολιτισμικά στοιχεία με αναφορά στη μετάφραση | Μπορεί να διαχειρίζεται αποτελεσματικά συγκεκριμένα πολιτισμικά στοιχεία | - | - |
| Δεξιότητες που αφορούν τα διαπολιτισμικα στοιχεία | Μπορεί να αναγνωρίζει τις διαφορές ανάμεσα στον πολιτισμό-πηγή και τον πολιτισμό-στόχο | - | Μπορεί να διαχειρίζεται αποτελεσματικά τις διαφορές ανάμεσα στον πολιτισμό-πηγή και τον πολιτισμό-στόχο | - | - |
| Δεξιότητες που αφορούν την διακειμενικότητα | - | Μπορεί να αναγνωρίζει τις διακειμενικές αναφορές | Μπορεί να διαχειρίζεται αποτελεσματικά τις διακειμενικές αναφορές | - | - |
| 6. Επαγγελματική δεξιότητα | | | | | |
|---|
Επαγγελματική δεξιότητα είναι η ικανότητα να συγκεντρώνει ο/η μεταφραστής/τρια τις γνώσεις σχετικά με τον εργασιακό του τομέα και να επιδεικνύει τη δέουσα συμπεριφορά με βάση τις προσδοκίες του εν λόγω τομέα |
|---|
| Γνώση επαγγελματικών ενώσεων | - | Γνωρίζει τις επαγγελματικές ενώσεις των μεταφραστών/τριων | Πληροί τα κριτήρια συμμετοχής σε επαγγελματικές ενώσεις των μεταφραστών/τριων | Μπορεί να λάβει ενεργό ρόλο σε επαγγελματικές ενώσεις των μεταφραστών/τριων | - |
| Γνώση του εκδοτικού χώρου | - | Είναι πολύ εξοικειωμένος/η με τον εκδοτικό χώρο και τη διαδικασία έκδοσης βιβλίων | Γνωρίζει τους εκδοτικούς οίκους που δημοσιεύουν μεταφρασμένη λογοτεχνία, επιμελητές σειρών βιβλίων (λογοτεχνικές εκδόσεις, παιδικά βιβλία). Μπορεί να συντάσσει αναφορές βιβλίων για τούς εκδότες | Γνωρίζει τις εκδοτικές πολιτικές και τα κριτήρια επιλογής και προγραμματισμού νέων τίτλων από τους εκδότες | Μπορεί να συμβάλλει στη δημιουργία μιας εκδοτικής σειράς και ταυτότητας |
| Γνώση των επιδοτήσεων στον λογοτεχνικό χώρο | - | Είναι εξοικειωμένος/η με τις πηγές των επιδοτήσεων | Μπορεί να υποβάλλει αιτήσεις λογοτεχνικών επιδοτήσεων | Μπορεί να ζητεί σε τακτικά χρονικά διαστήματα λογοτεχνικές επιδοτήσεις | - |
| Γνώση των νομικών πτυχών του επαγγέλματος | Έχει επίγνωση των νομικών πτυχών του επαγγέλματος | Γνωρίζει τους βασικούς κανόνες που αφορούν στα πνευματικά δικαιώματα, νόμο περι συμβάσεων, νομικές ευθύνες, χρεώσεις κτλ για τους/τις μεταφραστές/τριες λογοτεχνίας | Μπορεί να διαπραγματεύεται συμβόλαια | - | - |
| Γνώση των ηθικών πτυχών του επαγγέλματος | Έχει επίγνωση των ηθικών πτυχών του επαγγέλματος | Μπορεί να αναστοχάζεται πάνω σε ηθικές πτυχές και ζητήματα | Γνωρίζει και μπορεί να εφαρμόζει επαγγελματικούς ηθικούς κώδικες και δεοντολογικά πρότυπα τόσο στον πολιτισμό-πηγή όσο και στον πολιτισμό-στόχο | Mπορεί να συμβάλλει στην εξέλιξη επαγγελματικων ηθικών κωδίκων και δεοντολογικών προτύπων | Μπορεί να εκφράσει έγκυρες απόψεις σχετικά με ζητήματα ηθικής και δεοντολογίας |
| Εξοικείωση με τις τρέχουσες μεταφραστικές προσεγγίσεις | Γνωρίζει την κριτική της λογοτεχνίας στον πολιτισμό-πηγή | Γνωρίζει τις παραδόσεις και τα μοντέλα κριτικής της μετάφρασης στον πολιτισμό άφιξης | Μπορεί να παρακολουθεί τον διάλογο σχετικά με τη μετάφραση | Συμμετέχει στον διάλογο για τη μετάφραση | - |
| Ικανότητα δικτύωσης | - | Μπορεί να ξεκινήσει δραστηριότητες δικτύωσης | Μπορεί να συγκροτεί δίκτυα και να αποκομίζει τα σχετικά οφέλη | Μπορεί να χρησιμοποιήσει ενεργά κάποιο δίκτυο για την προώθηση μεταφρασεων και μεταφραστών/τριών | - |
| Διδακτικές δεξιότητες | - | - | Διαθέτει βασικές διδακτικές ικανότητες | Διαθέτει άριστες διδακτικές ικανότητες | Μπορεί να εκπαιδεύσει εκπαιδευτές |
| Περαιτέρω εκπαίδευση | - | - | Παρακολουθεί σεμινάρια επιμόρφωσης | - | - |
| Επιχειρηματικές ικανότητες | - | Έχει γνώση επιχειρηματικών μοντέλων σχετικών με τη μετάφραση | Μπορεί να θέτει σε λειτουργία ένα επιχειρηματικό μοντέλο ως επαγγελματίας στο χώρο της λογοτεχνικής μετάφρασης | - | - |
| Επαγγελματικές δεξιότητες | - | Σέβεται τις προθεσμίες | Μπορεί να οργανώνει την εργασία του/της | Είναι ικανός/η να αναλαμβάνει μεταφράσεις και να συντάσσει παρακείμενα | - |
| 7. Ικανότητα αξιολόγησης | | | | | |
|---|
Δεξιότητα αξιολόγησης είναι η ικανότητα αξιολόγησης μεταφράσεων, καθώς και της επάρκειας των μεταφραστών/τριών και της μεταφραστικής διαδικασίας |
|---|
| Ικανότητες αξιολόγησης | Μπορεί να τεκμηριώνει τις επιλογές του/της στις δικές του/της μεταφράσεις | Μπορεί να προβεί σε εκτιμήσεις για την ποιότητα των μεταφράσεων άλλων μεταφραστών/τριών | Μπορεί να κρίνει την ποιότητα των μεταφράσεων άλλων μεταφραστών/τριών | Μπορει να αξιολογεί συστηματικά μεταφράσεις | - |
| Επιλογή τύπων αξιολόγησης | - | - | Γνωρίζει τους διάφορους τύπους αξιολόγησης | Μπορεί να επιλέγει τον κατάλληλο τύπο αξιολόγησης | Μπορεί να εφαρμόζει τους κατάλληλους τύπους αξιολόγησης |
| Αντιπαραβολική ανάλυση μεταφράσεων | Μπορεί να εντοπίζει τις διαφορές μεταξύ πολλών μεταφράσεων | Μπορεί να ερμηνεύει τις διαφορές μεταξύ μεταφράσεων του ιδίου κειμένου | Μπορεί να αξιολογεί τις διαφορές μεταξύ μεταφράσεων | Μπορεί να κάνει κριτική της μετάφρασης | - |
| Αξιολόγηση της γλωσσικής επιδεξιότητας των μεταφραστών/τριών | - | - | Αναπτύσσει την ικανότητα αξιολόγησης της γλωσσικής δεξιότητας των μεταφραστών/τριών | Μπορεί να αξιολογήσει το επίπεδο ενός/μίας μεταφραστή/τριας | Μπορεί να μεταδίδει τις γνώσεις του/της |
| Αυτοκριτική | Μπορεί να αναστοχάζεται πάνω στις δικές του/της μεταφράσεις | - | Μπορεί να προβει σε εκτίμηση των δικών του/της ικανοτήτων ως μεταφραστή/τρια λογοτεχνίας | - | Μπορεί να προβεί σε μια άρτια αξιολόγηση της δικής του/της μεταφραστικής δεξιότητας |
| 8. Δυνατότητα έρευνας | | | | | |
|---|
Δεξιότητα έρευνας είναι η ικανότητα διεξαγωγής μεθοδικής έρευνας στην υπηρεσία της μεταφραστικής πρακτικής |
|---|
| Μεθοδολογία έρευνας | - | Μπορεί να εφαρμόζει μεθοδολογίες της έρευνας | - | - | - |
| Εξοικείωση με τις μεταφραστικές τεχνικές | - | Μπορεί να διακρίνει και να ονομάζει τις υπάρχουσες μεταφραστικές τεχνικές | - | - | - |
| Εξοικείωση με τις θεωρίες μετάφρασης | - | Γνωρίζει πολλές μεταφραστικές θεωρίες | - | - | - |
| Ακαδημαϊκές δεξιότητες | - | Μπορεί να αναλύει μεταφράσεις σε ακαδημαϊκό επίπεδο | - | - | - |
| Εξοικείωση με τις σχολές σκέψης στις μεταφραστικές σπουδές | - | Γνωρίζει τις σχολές σκέψης στις μεταφραστικές σπουδές | Συνεισφέρει κατά πρωτότυπο τρόπο στον διεπιστημονικό διάλογο | Συνεισφέρει με πολυσχιδή τρόπο στον διεπιστημονικό διάλογο | Συνεισφέρει με καινοτόμο τρόπο στον επιστημονικό διάλογο του πεδίου |
ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ
ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΏΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΏΝ ΕΡΓΩΝ
